دوست خدا

زکات فطر یا فطریه از ویژگی‌های ماه مبارک رمضان است. به مناسبت پایان ماه روزه و به شکرانه توفیق عبادات و طاعات خدای متعال در ماه ضیافت‌الله که نعمتی است بسیار بزرگ و ارزشمند و نیز برای همدردی با فقرا و مسکینان در روز عید، این واجب اسلامی (دینی) مشروع گشته تا کمکی به مستمندان و نیازمندان باشد و سبب طهارت و پاکیزگی روزه‌دار گردد.

1. روزه رمضان رکن مهم مسلمانی است که منکر آن کافر و تارک آن فاسق و گناه‌کار است.
2. روزه بر هر فرد مسلمان که توانایی بر روزه‌داری داشته باشد واجب و فرض عین است.
3. روزه بر زن در حالت حیض و نفاس واجب نیست و در آن حالت روزه درست نیست و حرام است و بعد از رمضان در حالت پاکی قضای آن واجب است.

شخص مسلمان برای دست‌یابی بیشتر و بهتر به معنویات، لازم است که خود را کاملاً برای روزه‌داری آماده کند. با رعایت نکات زیر بهتر می‌توان این آمادگی را به دست آورد:

1. آمادگی کامل برای روزه‌داری، یعنی به بهانه‌های مختلف مانند: تمارض، خود را به مریضی زدن و با اظهار کسالت و ناراحت خود را از نعمت‌های روزه‌داری محروم ننماید.
2. احکام فقه و روزه را دقیقاً فرا گیرد و در کلاس‌های درس که در شب‌های رمضان تشکیل می‌گردد، شرکت نماید تا روش صحیح روزه‌داری را بداند و بدان عمل نماید.
3. اعتکاف و حضور در نمازهای پنج‌گانه و شرکت در نماز تراویح و تلاوت قرآن و نماز قیام تا بهره‌های معنوی را کسب نماید.
4. حلم و بردباری که از اهداف مهم روزه است را اخلاق خود سازد و با کسی درگیر نشود و ناسزا نگوید.
5. اگر ناسزایی شنید، جواب نگوید، شایسته روزه‌دار نیست که بد را به بدی پاسخ دهد، بلکه بگوید: «من روزه‌ام».
6. افطاری را برای فقرا، در حد توانایی‌اش فراهم نماید. در حدیث است: «هر کس روزه‌داری را افطار دهد، مانند ثواب روزه او اجر دارد».
7. در نفقه دادن به خانواده، آسان گیرد و دست باز داشته باشد، به شرطی که جنبه اسراف نداشته باشد. تا همه مردم این ماه مبارک را به شادی و بی‌نیازی بگذرانند.

قال الله تبارک و تعالی:

یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون.

خداوند تبارک و تعالی می فرماید:

ای کسانی که ایمان آورده اید روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنانکه بر آنان که پیش از شما بوده اند واجب شده بود باشد که پرهیزگار شوید.

سوره بقره آیه 183

اللَّهُمَّ قَرِّبْنِي فِيهِ إِلَى مَرْضَاتِكَ وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مِنْ سَخَطِكَ وَ نَقِمَاتِكَ وَ وَفِّقْنِي فِيهِ لِقِرَاءَةِ آيَاتِكَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

خدايا مرا در اين ماه به خشنودى ات نزديك كن، و از خشم و انتقامت بركنار دار، و به قرائت آياتت موفق كن، اى مهربان ترين مهربانان.

گردش ماه بار دیگر ما را در آستانه حلول ماه مبارک رمضان قرارداد؛ با ورود به ماه رمضان عبادت خاص این ماه نیز در اذهان تداعی می‌شود؛ ازاین‌رو ماه رمضان را ماه روزه نیز گفته‌اند؛ همچنین چون بنا به روایات مصداق صبر در قرآن روزه دانسته شده است؛ آن را ماه صبر نیز گفته‌اند. ماه خدا و ماه میهمانی الهی از دیگر اسامی است که به‌اعتبارهای مختلف به این ماه عزیز داده شده است؛ بهترین و پرفیض‌ترین عبادت در بهترین ایام و لیالی اوقات، موجبات رشد و تعالی انسان‌ها و دستیابی به قرب الهی را آسانتر می‌سازد و از مصادیق نور علی نور محسوب می‌شود.

مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی(ره) در جلسات ایام ماه مبارک رمضان در تفسیر دعای روز اول این ماه؛ روزه را به سه نوع تقسیم کردند. در تفسیر دعای روز اول به نقل از این عالم پاک آمده است: دعای روز اول: اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ صِیَامَ الصَّائِمِینَ وَ قِیَامِی فِیهِ قِیَامَ الْقَائِمِینَ وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَهِ الْغَافِلِینَ وَ هَبْ …

و شيخ از حارث بن مغيره نضرى روايت كرده كه حضرت صادق عليه السلام مى‏خواند در شب آخر شعبان و شب اول ماه رمضان‏

اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا الشَّهْرَ الْمُبَارَكَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ‏

 خدايا اين ماه مبارك (رمضان) كه در آن قرآن نازل شد 

وَ جُعِلَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ قَدْ حَضَرَ

 و مقرر گرديد براى هدايت مردم و ادله روشن براى راهنمايى و جدا ساختن حق و باطل اينك فرا رسيد 

فَسَلِّمْنَا فِيهِ وَ سَلِّمْهُ لَنَا وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ

ابواب بقیه الصلوات المندوبه؛ باب استحباب صلاة كل لَيلة من شعبان و كيفيتها

بابهای باقیمانده نمازهای مستحبی؛ باب مستحب بودن نماز در هر شب از ماه شعبان و کیفیت آنها؛

إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَلِيٍّ الْكَفْعَمِيُّ فِي الْمِصْبَاحِ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ:

ابراهیم بن علی کفعمی در مصباح به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله آورده است که فرمود:

مَنْ صَلَّى فِي اللَّيْلَةِ التَّاسِعَةِ وَ الْعِشْرِينَ مِنْ شَعْبَانَ عَشْراً بِالْحَمْدِ مَرَّةً وَ التَّكَاثُرِ وَ التَّوْحِيدِ وَ الْمُعَوِّذَتَيْنِ عَشْراً عَشْراً أُعْطِيَ ثَوَابَ الْمُجَاهِدِينَ الْخَبَر

هر کس در شب بیست و نهم ماه شعبان، ده رکعت نماز ، در هر رکعت حمد یک بار، سوره التکاثر و توحید و معوذتین (فلق و ناس) را هر کدام ده بار بخواند، به او ثواب کوشندگان در عبادت را عطا می کند.

ابواب بقیه الصلوات المندوبه؛ باب استحباب صلاة كل لَيلة من شعبان و كيفيتها

بابهای باقیمانده نمازهای مستحبی؛ باب مستحب بودن نماز در هر شب از ماه شعبان و کیفیت آنها؛

إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَلِيٍّ الْكَفْعَمِيُّ فِي الْمِصْبَاحِ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ:

ابراهیم بن علی کفعمی در مصباح به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله آورده است که فرمود:

مَنْ صَلَّى فِي اللَّيْلَةِ الْخَامِسَةِ وَ الْعِشْرِينَ مِنْ شَعْبَانَ عَشْراً بِالْحَمْدِ وَ التَّكَاثُرِ أُعْطِيَ ثَوَابَ الْآمِرِينَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهِينَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ ثَوَابَ سَبْعِينَ نَبِيّا

هر کس در شب بیست و پنجم ماه شعبان ده رکعت نماز بخواند، در هر رکعت حمد و تکاثر (هر کدام یک بار)، ثواب آمران به معروف و ناهیان از منکر و نیز ثواب هفتاد پیامبر را به او عطا می کند.

ابواب بقیه الصلوات المندوبه؛ باب استحباب صلاة كل لَيلة من شعبان و كيفيتها

بابهای باقیمانده نمازهای مستحبی؛ باب مستحب بودن نماز در هر شب از ماه شعبان و کیفیت آنها؛

إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَلِيٍّ الْكَفْعَمِيُّ فِي الْمِصْبَاحِ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ:

ابراهیم بن علی کفعمی در مصباح به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله آورده است که فرمود:

مَنْ صَلَّى فِي اللَّيْلَةِ الرَّابِعَةِ وَ الْعِشْرِينَ مِنْ شَعْبَانَ رَكْعَتَيْنِ بِالْحَمْدِ وَ النَّصْرِ عَشْراً أُعْتِقَ مِنَ النَّارِ الْخَبَر

هر کس در شب بیست و چهارم ماه شعبان دو رکعت نماز در هر رکعت یک بار حمد و ده بار سوره نصر را بخواند، او را از آتش جهنم آزاد می کند.

نمازهاى مخصوص شب‌ها كه به اسانيد معتبره وارد نشده و علما ذكر كرده‌اند؛ شب بيست و دوم دو ركعت در هرركعت حمد و يك مرتبه قل يا ايها الكافرون و پانزده مرتبه توحيد،

ابواب بقیه الصلوات المندوبه؛ باب استحباب صلاة كل لَيلة من شعبان و كيفيتها

بابهای باقیمانده نمازهای مستحبی؛ باب مستحب بودن نماز در هر شب از ماه شعبان و کیفیت آنها؛

إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَلِيٍّ الْكَفْعَمِيُّ فِي الْمِصْبَاحِ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ:

ابراهیم بن علی کفعمی در مصباح به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله آورده است که فرمود:

مَنْ صَلَّى فِي اللَّيْلَةِ الْحَادِيَةِ وَ الْعِشْرِينَ مِنْ شَعْبَانَ ثَمَانٍ بِالْحَمْدِ وَ التَّوْحِيدِ وَ الْمُعَوِّذَتَيْنِ مَرَّةً مَرَّةً كُتِبَ لَهُ بِعَدَدِ نُجُومِ السَّمَاءِ حَسَنَاتٌ الْخَبر

هر کس در شب بیست و یکم ماه شعبان، هشت رکعت نماز بخواند در هر رکعت، سوره حمد و توحید و معوذتین (فلق و ناس) هر کدام یک بار، به تعداد ستارگان آسمان عمل نیک برای او نوشته می شود تا آخر حدیث.

نمازهاى مخصوص شب‌ها كه به اسانيد معتبره وارد نشده و علما ذكر كرده‌اند؛ شب نوزدهم دو ركعت در هرركعت حمد و پنج مرتبه آيه قل اللّهمّ مالك الملك^[1]

نمازهاى مخصوص شب‌ها كه به اسانيد معتبره وارد نشده و علما ذكر كرده‌اند؛ شب شانزدهم دو ركعت در هرركعت حمد و يك مرتبه آية الكرسى و پانزده مرتبه توحيد؛

شب نیمه شعبان، شب بسیار مباركى است. از امام جعفر صادق علیه السلام روایت است كه از امام محمدباقر علیه‌السلام در مورد فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد؛ امام فرمود آن شب بعد از لیلة القدر افضل شب‌ها است. در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا مى‌فرماید و ایشان را به مَنّ و كَرَم خویش مى‌آمرزد.پس سعى و كوشش كنید در تقرّب جستن به سوى خداى تعالى در شب نیمه شعبان، كه آن شبى است كه خدا قسم یاد فرموده به ذات مقدس خود كه سائلى را از درگاه خود تا زمانی كه مطلب گناهی را درخواست نکند؛ دست خالى برنگرداند.